Een voornaam geef je niet zo maar. Als toekomstig ouder kies je een naam die je mooi vindt. En hoewel we hier vaak denken dat we daar heel origineel in zijn, is onze keuze van voornamen grotendeels modegevoelig en dus tijdsgebonden. Iemands leeftijd bepalen aan de hand van zijn of haar voornaam? Het kan! We vroegen daarom aan naamkundige Gerrit Bloothooft om één eeuw aan naamgeving te ontleden. De uitkomsten van zijn interessante analyse, kan je lezen op de website van My Nametags.
Maar wat maakt een naam nu typisch Vlaams? We vroegen het aan dr. Gerrit Bloothooft.
“Er is niet één regel die bepaalt of een naam typisch Vlaams is. Als je de populairste Vlaamse namen van de voorbije 100 jaar onder een loep neemt, zie je dat ook de zogenaamd typisch Vlaamse namen tijd- en modegevoelig zijn.” Steekt dr. Gerrit Bloothooft van wal. “Tot de jaren 1930 waren katholieke de trend bij uitstek. Dat zie je bijvoorbeeld aan de vrouwennamen die eindigen op -a en bij de mannen door het veelvuldig gebruik van lange klinkers zoals in Eugeen, Corneel en Jeroom. Die voorkeuren verdwenen rond 1930”, gaat Gerrit Bloothooft verder. “Het is niet zo dat vanaf 1930 de populairste Vlaamse namen plots radicaal veranderden, maar je ziet wel nieuwkomers opduiken, zeker na 1950. Zo krijgen jongens ook Engels getinte namen zoals Freddy en Franky. Bij de meisjes valt Lutgard op en lijkt het alsof de Vlaamse identiteit en taalstrijd hier zijn intrede doet. Deze Vlaamse patroonheilige weigerde Frans te leren omdat ze al haar tijd wilde wijden aan Jezus. ”
Een echte trendbreuk zien we vanaf 1960, wanneer ook roepnamen hun intrede doen in de lijst van populaire voornamen. Roepnamen werden ook voorheen al gebruikt, maar niet aanvaard als officiële naam. “Lange namen zoals Christine werden afgekort tot Tinne, en ook zo opgegeven. Dat was voorheen nagenoeg ondenkbaar. Al zal het uiteindelijk tot 15 mei 1985 duren vooraleer in België de liberale naamwet wordt aangenomen en ouders dus vrij zijn in de keuze van hun gewenste voornaam.” vult dr. Gerrit Bloothooft aan. Vanaf dan wordt de lijst met namen diverser. “De naamvrijheid leidt na 1985 tot de officiële opgave van roepnamen zoals Kato, Lore en Goele voor meisjes. Ook bij jongens worden de namen kort en krachtig, zoals Dries en zien we de eerste namen eindigende op -e opduiken zoals Robbe en Seppe.” De trend van korte en krachtige namen zien we ook vandaag nog. Dr. Bloothooft besluit: “Al met al lijken de zeer Vlaamse namen vaak aan de gesproken vorm ontleend te zijn. Dat kan tot eigen spelling leiden, al dan niet bewust door de ouders gekozen. Het zijn ook wel voornamen met internationale oorsprong die speciaal een Vlaamse voorkeur krijgen, zoals Mil (van Emile) voor mannen of het Italiaanse Zita voor vrouwen.”
Benieuwd naar de populairste typische Vlaamse voornamen? Namen die we nauwelijks zien terugkomen in andere landen zoals Nederland, Frankrijk, de VS of Engeland? Dr. Gerrit Bloothooft ontleedde een eeuw aan Vlaamse naamgeving en lijst de 30 populairste namen per geslacht en periode op.
Top-30 van zeer Vlaamse voornamen op volgorde van populariteit
De populairste voornamen in België kan je opvragen bij Statbel, via deze link.
